4. Tu hành phải siêng năng
Anh em chúng tôi cảm thấy tâm đắc nhất khi nghe Hòa Thượng chia sẻ về kinh nghiệm tu hành của mình. Theo vị cao tăng này, tôn giáo nào cũng đòi hỏi người đi tu phải siêng năng và cố gắng, nếu không siêng năng thì không đi tu. Nhờ luôn tinh tấn thì mới có thể thành công, đắc đạo trong trọn vẹn trong đời tu được. Nếu tâm và đức mà xuống cấp rồi thì khó lòng có thể đi tới được. Chứng quả, đắc đạo sớm hay muộn đều do công năng, công phu tu tập của mình. Công hàm này đòi hỏi phải có sự gia cố và tu tập liên tục. Ví như Xá lợi là tất cả những gì tinh hoa của con người, những gì tạo nên con người tinh hoa, thì toàn thân cũng là tinh hoa, thì người quan tâm tu Phật cũng phải cố gắng liên tục nhiều năm mới có thể đạt được chứng quả do công năng của mình.
Điều này gợi nhớ nơi chúng tôi Lời yêu cầu của Chúa Giêsu: “Hãy phấn đấu mà qua cửa hẹp mà vào, vì tôi nói cho các người biết có nhiều người sẽ tìm cách mà vào mà không thể được” (Lc 13, 24).
5. Giải đáp thắc mắc về đạo Phật
Cuộc chuyện trò mỗi lúc càng thêm hấp dẫn trong bầu khí thân tình và tôn trọng, khi anh em Chủng sinh nêu những vấn nạn về ý nghĩa “giác ngộ hay tự độ”, ý nghĩa của Xá Lợi, thuật ngữ “xuất gia” theo nhà Phật, ý nghĩa lễ An Cư, lễ Vu Lan theo truyền thống Phật Giáo, quá trình tu tập và cơ cấu Giáo phẩm của Tăng sĩ Phật giáo. Làm sao có thể tu hành trong môi trường đô thị quá nhiều phiền não ảnh hưởng đến người tu hành theo Phật?…
ĐĐ. Thích Giác Hoàng đã lần lượt giải đáp cách khúc chiết các thắc mắc trên. Theo Đại Đức, từ “xuất gia” trong ngôn ngữ nhà Phật nghĩa là ra khỏi nhà trần thế, ra khỏi ba cõi (cõi sắc, cõi dục, cõi vô sắc), ra khỏi nhà của phiền não. Cho nên, yếu tố quan trọng nhất cho người mới tu hành theo Phật là một môi trường thích hợp để tu tập, để tịnh thoát thân, tâm. Nếu không có môi trường tốt, ta không thể tự tịnh thoát thân tâm được. Bởi vậy, người tu hành theo Phật cần một môi trường thánh thiện để thường trị tánh tham, sân, si của mình, cho đến khi nào đạt đến trình độ Tuệ Giác, tức là tự mình có thể tinh tấn được, khi ấy người tu được coi là đã trưởng thành, thì dù ở trong môi trường nào họ cũng có thể tu được. Như bên Đạo Thiên Chúa, người tín hữu bắt đầu đi tu cũng cần giai đoạn vào nhà tập, tạm cắt đứt với những liên hệ bên ngoài để có thể tiến hóa trên con đường tâm linh, thì trong nhà Phật cũng có những giai đoạn nhập thất để tự tu.
Sở dĩ ta cần tạm cắt đứt với bên ngoài là để tập trung xử lý các thông tin bên trong, vì những thông tin bên trong ta tích lũy theo thời gian quá nhiều sắc, thọ, tưởng, hành, thức. Chỉ khi nào ta xử lý xong những thông tin bên trong, ra khỏi nhà phiền não thì mới thấy tâm mình an vui. Đến khi trưởng thành rồi thì ta quay trở lại với các môi trường. Dù đi trong đời ta cũng không bị đời làm biến chất, như đóa sen tươi đẹp vẫn có thể nở trong đời vậy. Khi tiếp xúc với tha nhân, là cơ hội cho chúng ta coi lại phạm hạnh của mình chứ không phải đi tu là hoàn toàn xa tránh đời và oán trách người khác. Ngày xưa Đức Phật cũng ở làng quê, ở thành thị nhưng vẫn đi khất thực để hóa duyên.
6. Gởi trao niềm tri kỷ
Sau phần trao đổi, Hòa Thượng đã đọc tặng anh em chủng sinh bài thơ “Vinh danh Thiên Chúa” mà ngày xưa Hòa Thượng làm, phát xuất từ cảm nghiệm giao tiếp với hai dòng tín ngưỡng Chúa và Phật:
“Hiện thân từ Thượng Đế
Nương Mẹ Ma-ri-a
Ra đời trong châu lệ
Nhưng Thiên Chúa đã qua.
Thật Hài Nhi kỳ diệu
Thật kinh nghiệm tuyệt vời
Không gian là tiên liệu
Thời gian là cuộc đời.
Mỗi một ngày hoa nở
Chúa đến trong bình an
Ma-ri-a kiên nhẫn
Nuôi con thật diệu hiền.
Thương con thật tại tâm
Triều đình luôn thấu hiểu
Chúa ngâm bài ca thán
Thượng Đế xuống phàm trần.
Cho con người nhân gian
Nào ngờ nghiệp nhân loại
Kiếp kiếp nghiệp trùng lai
Chúa hy sinh chịu nạn.
Khổ đau mình Chúa gánh
Miễn chúng sanh được yên
Ôi ! vinh danh Thiên Chúa
Ôi ! cao cả vinh danh.”
* * *
Đáp lời hai chư tăng của TXTT, Cha Giáo của chúng tôi chia sẻ về ơn gọi của người môn đệ Chúa Giêsu cũng trải qua những cảnh ngộ tương tự. Chúa Giêsu đã nói: “kẻ được gọi thì nhiều, mà kẻ được chọn thì ít” (Mt 20, 16). Nếu nhà Phật cho là có nhân duyên, hạnh ngộ mới có thể đi tu đắc đạo được, thì người Công giáo tin rằng cần có ân sủng của Thiên Chúa mới đi tu cho trọn vẹn được. Ngài tin rằng trong Phật giáo, ngoài Phật bảo, Pháp bảo còn có Tăng bảo (Sangha) cũng rất quan trọng đối với người tu. Bản thân ngài từng cảm nhận tác động tích cực của môi trường tập thể giáo sĩ và tu sĩ đạo Công giáo đã giúp bản thân lớn lên cùng thêm tinh tấn trên đường tu tập, tương tự như vai trò của Sangha đối với người tu sĩ Phật giáo.
7. Cảm nhận và tri ân
Rời hội trường, chúng tôi còn được quý chư Tăng mời dùng ít bánh chay trong phòng khách, và cuộc trò chuyện về đạo lại tiếp diễn trong bầu khí thân mật hơn. Trước khi ra về, hai bên chụp hình lưu niệm chung trong sân TXTT. Tuy buổi hội ngộ chỉ hơn hai tiếng đồng hồ, nhưng đọng lại trong lòng các linh mục tương lai nhiều ấn tượng và kỷ niệm đẹp khó quên.
Trước đây, tri thức của anh em chúng tôi về Phật giáo là thông qua sách vở, anh em cũng hiểu rằng Phật giáo đã nhìn thấy sự thiếu sót tận căn của cuộc đời vô thường và chỉ dạy cho những ai thành tâm và tin tưởng, con đường đạt đến sự giải thoát trọn vẹn hay giác ngộ tối cao, nhờ những cố gắng của bản thân hoặc trợ lực của ơn trên (x. Tuyên Ngôn về Liên lạc của Giáo hội với các tôn giáo ngoài Kitô giáo, số 2). Nhưng nay, khi được tận mắt thấy, tận tai nghe và đàm đạo trực tiếp với các vị Hòa Thượng, Đại Đức cùng chư tăng có tâm đạo, anh em chúng tôi nhập tâm được nhiều kinh nghiệm sâu sắc, sống động về con đường tu tập và đạo hạnh Phật giáo nơi đây nhiều hơn là tri thức.
Nhân dịp Mừng Lễ Phật Đản 2554 PL, anh em Chủng Sinh Đại Chủng Viện Thánh Giuse Khóa 9, xin gởi lời cám ơn chân thành và kính chúc quý Hòa Thượng, Đại Đức cùng Chư Tăng, Phật tử sinh hoạt tại Tịnh Xá Trung Tâm thân tâm hạnh lạc, Phật sự viên thành.
Đại Chủng viện Thánh Giuse, ngày 23.5.2010,
Anh Em Chủng Sinh Khóa 9